Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Gminy Kocmyrzów-Luborzyca. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kocmyrzów-Luborzyca na lata 2021-2026;
Gminny Program Wspierania Rodziny w Kocmyrzowie-Luborzycy na lata 2020-2022;
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Kocmyrzów-Luborzyca na lata 2021-2023;
Program "Karta Dużej Rodziny";
Program Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej;
Program Wieloletni "Senior+" na lata 2021-2025;
Program Opieka Wytchnieniowa;
Wieloletni Gminny Program Osłonowy "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Alkoholowych i Narkomanii w Gminie Kocmyrzów-Luborzyca na rok 2022.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Kocmyrzów-Luborzyca związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 19,9 mln zł podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 8,4 mln zł. W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. GOPS kontynuował wypłaty przyznanych już świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem z dotacji UE
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Kocmyrzów-Luborzyca w 2022 r. były długotrwała lub ciężka choroba, ubóstwo oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 124 rodziny, a niepieniężnymi 40 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 241 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2022 r. GOPS wydatkował 23.118.014,06 zł, z czego większość środków pochodziła ze źródeł zewnętrznych (w głównej mierze w formie dotacji na realizację zadań zleconych).
W trakcie 2022 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj. "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej" czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne oraz działania środowiskowe, m.in. takie, jak zapewnienie funkcjonowania Klubu Senior+ i współpraca w zakresie funkcjonowania Domu Aktywnego Seniora w Łososkowicach.
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek osłonowy – 1.373.
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek węglowy: 1.468.
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek: 270.
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Kocmyrzów-Luborzyca polegało na realizacji przez GOPS programu "Posiłek w szkole i w domu" poprzez objęcie bezpłatnym gorącym posiłkiem w szkole uczniów wymagających tej formy pomocy . Z pomocy korzystały też osoby dorosłe niemogące przygotować posiłek we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku. W takim przypadku posiłki były dostarczane do ich miejsca zamieszkania.
W ramach programu Ośrodek udzielał również wsparcia finansowego w postaci zasiłków celowych na zakup posiłku lub żywności rodzinom i osobom samotnym wymagającym pomocy.
Posiłku udzielono 53 osobom, zaś zasiłek celowy otrzymało 27 osób.
Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej i opieka wytchnieniowa
W roku 2022 GOPS w dalszym ciągu realizował rządowy projekt wsparcia „ Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej“.
Celem programu "Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej" jest zwiększenie szans osób niepełnosprawnych na prowadzenie bardziej samodzielnego i aktywnego życia i poprawa ich funkcjonowania w środowisku.
Asystenci realizowali usługi dla 28 osób niepełnosprawnych.
W roku 2022 realizowano również zadanie w zakresie świadczenia usług opieki wytchnieniowej dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami niepełnosprawnymi.
Program „Opieki wytchnieniowej” obejmował dwa moduły: „Opieka wytchnieniowa całodobowa”, z którego skorzystało 9 osób oraz „Opieka wytchnieniowa dzienna” obejmująca 5 osób, w tym 1 dziecko do 16 roku życia.
Od początku stycznia 2020 r., w Gminie Kocmyrzów-Luborzyca funkcjonuje Klub Senior+. Jego powstanie jest odpowiedzią na potrzeby coraz liczniejszej w społeczeństwie grupy osób starszych, a przeznaczony jest dla grupy 20 seniorów - mieszkańców gminy w wieku 60 lat i więcej. Klub jest miejscem spotkań i aktywności osób starszych, a jego celem jest w szczególności przeciwdziałanie marginalizacji osób starszych, pomoc w utrzymywaniu kondycji psychofizycznej seniorów oraz rozwijanie ich zainteresowań i pasji. Seniorzy bardzo chętnie angażują się w zajęcia w Klubie Seniora.
W ramach zajęć, które były realizowane w trakcie 2022 r., seniorzy korzystali z różnych form zagospodarowania czasu wolnego, takich jak:
fizjoterapia;
spacery z kijkami;
zajęcia z majsterkowania;
rękodzieło;
treningi umysłu;
pogadanki o różnej tematyce.
Wydatki na program "Klub Senior+" wyniosły 82.573,13 zł, w tym ze środków Wojewody 38.879,50 zł.
Dom Aktywnego Seniora w Łososkowicach mieści się w dawnej szkole podstawowej. Inwestycja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego skierowana do osób samotnych powyżej 60 roku życia zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
Uczestnicy D.A.S. brali udział w zajęciach od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00 , uczestniczyli w zajęciach aktywizująco – usprawniających fizycznie i społecznie.
Wydatki poniesione przez gminę na partnerstwo w projekcie Dom Aktywnego Seniora w Łososkowicach wyniosły 83.607,54 zł.
Największym wyzwaniem dla gminy było zapewnienie wsparcia i dostępu do świadczeń z pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy.
Realizacja zadań podjętych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kocmyrzowie-Luborzycy w ramach Funduszu Pomocy Ukrainie w roku 2022 wynikająca z Ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa polegała na:
Wypłacie świadczeń na zakwaterowanie i wyżywienie w kwocie 989.520,00 zł - świadczenia wypłacane na podstawie art. 13 ustawy (do końca roku 2022 zrealizowano 246 wniosków),
Zapewnieniu posiłków dla Obywateli Ukrainy - dla 44 ukraińskich dzieci, które korzystały z dożywiania w szkołach i przedszkolach (wydatkowano kwotę 31.785,50 zł),
Wypłacie świadczenia na rzecz osób fizycznych dla obywateli Ukrainy po 300 zł (art. 31 ustawy) - pomocą objęto 375 osób (kwota wydatków z tego tytułu to 112.500,00 zł),
Wypłacie świadczeń rodzinnych (art. 26 ustawy) - wypłacono 448 świadczeń (wydatkowano kwotę 57.792,06 zł),
Wypłacie świadczeń społecznych obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium RP w kwocie 112.500,00 zł – pomocą objęto 375 osób.
Zadania realizowane przez Urząd Gminy Kocmyrzów-Luborzyca
Nadanie numeru PESEL obywatelowi Ukrainy,
Nieodpłatne wykonanie fotografii do wniosku o nadanie numeru PESEL,
Utworzenie i potwierdzenie profilu zaufanego dla osób wnioskujących o nadanie numeru PESEL dla obywateli Ukrainy (na powyższe wydatkowano kwotę 25.393,89 zł),
Usługi zakwaterowania i wyżywienia osób przybyłych na teren RP w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy w obiektach noclegowych oraz utrzymanie obywateli Ukrainy w obiektach komunalnych (wydatkowano 1.206.590,85 zł),
Zakup towarów (w szczególności materiałów, leków, żywności) w związku z pomocą obywatelom Ukrainy,
Wydatki inwestycyjne na remont i dostosowanie pomieszczeń dla Uchodźców z Ukrainy,
Dofinansowanie na dodatkowe zadania oświatowe w zakresie pomocy obywatelom Ukrainy.
Zadania realizowane przez Centrum Zarządzania Edukacją
W Szkołach Podstawowych wydatkowano na:
Zakup towarów w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 37.352,82 zł. Wydatki poniesione na zakup materiałów, wyposażenia oraz pomocy dydaktycznych w szkołach,
Wynagrodzenia i uposażenia wypłacone w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 59.200,87 zł,
Wynagrodzenia nauczycieli wypłacone w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 92.707,66 zł,
Składki i inne pochodne od wynagrodzeń nauczycieli oraz pracowników obsługi szkół wypłaconych w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 28846,29 zł. Wydatki poniesione na ZUS od wynagrodzeń,
Pozostałe wydatki bieżące na zadania związane z pomocą obywatelom Ukrainy – 3607,48 zł. Wydatki poniesione na wypłatę dodatków wiejskich dla nauczycieli.
W Oddziałach Przedszkolnych ( przy SP Goszyce, SP Goszcza, SP Łuczyce) wydatkowano na:
Zakup towarów w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 2.124,93 zł. Wydatki poniesione na zakup materiałów, wyposażenia i pomocy dydaktycznych w Oddziałach Przedszkolnych,
Wynagrodzenia nauczycieli wypłacone w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 3.399,07 zł,
Składki i inne pochodne od wynagrodzeń nauczycieli oraz pracowników obsługi szkół wypłaconych w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 698,24 zł. Wydatki poniesione na ZUS od wynagrodzeń,
Pozostałe wydatki bieżące na zadania związane z pomocą obywatelom Ukrainy – 223,64 zł. Wydatki poniesione na wypłatę dodatków wiejskich dla nauczycieli.
W Przedszkolu Akademia Przedszkolaka wydatkowano na:
Zakup towarów w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 3.468,00 zł. Wydatki poniesione przez Akademię przedszkolaka na zakup materiałów, wyposażenia i pomocy dydaktycznych w związku z pomocą obywatelom Ukrainy,
Zakup usług w związku z pomocą obywatelom Ukrainy – 1.600,00 zł. Wydatki poniesione przez Akademię Przedszkolaka na usługi związane z pomocą obywatelom Ukrainy.
Zakup usług związanych z pomocą obywatelom Ukrainy - 24.112,00 zł na dowóz uczniów do szkół.
W niedzielę 20 marca na sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej im. 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Luborzycy odbył się wyjątkowy koncert charytatywny na rzecz uchodźców z ogarniętej straszliwą wojną Ukrainy. Współorganizatorem koncertu było Centrum Kultury i Promocji.
Podczas koncertu przeprowadzona została zbiórka do puszek i licytacja, a zebrana kwota 6.245,20 zł zostanie przeznaczona dla tych, którzy jeszcze tak niedawno prowadzili spokojne życie.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże, szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 160 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
W ramach działu wydatkowano na:
organizację zajęć i warsztatów profilaktycznych,
zakup mebli i wyposażenia do świetlic,
zakup odblasków w ramach działań profilaktycznych,
malowanie świetlicy opiekuńczo-wychowawczej przy SP w Luborzycy,
zakup ulotek w ramach profilaktyki uzależnienia narkomanii,
program polityki zdrowotnej - wykonanie badań wad postawy uczniów oraz
wiosenne uruchomienie tężni solankowej zlokalizowanej na działce w Kocmyrzowie.
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w Gminie Kocmyrzów-Luborzyca wyglądał następująco:
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.